Autentyczność jest dziś towarem deficytowym. Mówienie o tym, co się czuje, staje się przywilejem, na których stać najodważniejszych – mówi Daria Kopiec, reżyserka spektaklu „Trzy piórka”, który od 8 lutego będziemy mogli oglądać na deskach Teatru Lalek Guliwer.
Spektakl, który reżyserujesz, powstał na podstawie baśni braci Grimm. Czy baśnie nadal mogą być dla dzieci ciekawe?
Baśnie mają symboliczny przekaz. To, co mi się w nich podoba, to ich archaiczny, etnograficzny i ludowy wymiar. Pochodzą z przekazów słownych, a operując metaforą, dotykają ważnych tematów ludzkiej natury. Przekładanie baśni na język teatru to między innymi tworzenie adaptacji, co daje możliwość nadania już istniejącemu dziełu literackiemu nowego sensu.
To jest twórczy proces, wpuszczający powiew świeżości i dodający aktualności temu, co wydawałoby się z pozoru odległe i nieaktualne. Baśnie to fantastyczny materiał, aby poprzez ponadczasowy, symboliczny przekaz opowiadać o sprawach, z którymi zderzamy się we współczesnym świecie. I okazuje się, że na głębokim poziomie zarówno wartości, jak i przekaz pozostają niezmienne.
„Trzy piórka” zostały zaadaptowane na nowo. Co w twojej historii jest najważniejsze?
Najważniejszym przekazem spektaklu jest według mnie kwestia pozostania wiernym sobie. W dzisiejszym świecie zarówno dzieci, jak i dorośli zostają wtłoczeni w normy społeczne, oczekiwania, wyobrażenia z zewnątrz. Autentyczność jest dziś towarem deficytowym. Mówienie o tym, co się czuje, staje się przywilejem, na który stać najodważniejszych.
I właśnie swoją szczerością i prawdą trzeci syn, Głuptasek, wygrywa z braćmi. To najważniejszy przekaz: mówić to, co się czuje. Dzisiaj to jest ten najcenniejszy skarb, który dorosły może ofiarować dziecku. Dać mu możliwość bezpiecznego mówienia o emocjach, swobodnego wyrażania się, bez krytyki. Aby jednak taka okoliczność mogła mieć miejsce, potrzeba nam dojrzałych dorosłych, którzy na sobie doświadczyli, czym jest dar kontaktu ze swoimi emocjami, i mają odwagę żyć w prawdzie.
Mówisz o potrzebie autentyczności. Jak jest u ciebie z byciem sobą?
Mam wrażenie, że moja dorosłość zaczęła się w momencie rozpoznania, że spełniam nie swoje oczekiwania; kiedy zaczęłam widzieć, jak daleko jestem od realizacji własnych potrzeb, jak bardzo zawierzyłam systemowi i jak dotkliwie zdradziłam samą siebie. To był dla mnie przełomowy moment – chociaż rozciągnięty w czasie, stał się powolną, ale głęboką drogą transformacji. To droga do bycia sobą. Dla mnie to do dziś największe wyzwanie, ale też fascynująca ścieżka rozwoju osobistego, bo cóż może być piękniejszego niż wewnętrzna prawda i odwaga do mówienia o swoich potrzebach.
Żyjemy w czasach, kiedy wszyscy nawzajem się oceniamy. W spektaklu pokazujecie dzieciom, ale też dorosłym, że można iść własną drogą, a ze słabości czerpać siłę.
Słabość w tym wypadku rozumiem jako wrażliwość, delikatność, indywidualność. Odczuwam sprzeciw wobec kultu bycia silnym. To właśnie prosta droga do iluzji, władzy, przybierania masek, budowania hierarchii, w konsekwencji – do samotności. Potrzebujemy siebie nawzajem, potrzebujemy zdrowych zależności, a nie skrajnego indywidualizmu. Pokazując się ze swoimi delikatniejszymi częściami osobowości, stajemy się bardziej prawdziwi, co nie znaczy słabi, ale żywi, w swojej pełni i prawdzie.
Wracając do baśni. Czy właśnie ten rodzaj literatury dla dzieci szczególnie cię inspiruje?
Z czytaniem książek dzieciom jest jak z przekładaniem tekstów na scenę. Można czytać wszystko, jeśli umie się nadać temu odpowiednie konteksty i ramy.
Daria Wiktoria Kopiec – reżyserka filmowa i teatralna. Absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi oraz Akademii Teatralnej w Warszawie. Jest niezależną artystką, współpracująca z różnymi instytucjami kultury. W swojej pracy zawodowej łączy pasję do filmu i teatru. Reżyseruje na scenach teatralnych w całej Polsce. Jest laureatką wielu prestiżowych nagród, m.in. Lauru Konrada oraz licznych programów stypendialnych, międzynarodowych warsztatów filmowych i teatralnych.
Premiera spektaklu „Trzy piórka” na podstawie baśni braci Grimm odbędzie się 8 lutego na Dużej Scenie Teatru Lalek Guliwer.
Kolejne spektakle: 9-21 lutego 2025. Bilety są dostępne na teatrguliwer.pl.
Reżyseria: Daria Wiktoria Kopiec
Tekst: Zuzanna Bojda
Scenografia: Matylda Kotlińska
Muzyka: Natalia Czekała
Choreografia: Magda Fejdasz
Wideo: Magda Parszewska
Instrumentacja: Patryk Walczak
Realizacja nagrań i miks: Kamil Dec
Muzycy, którzy brali udział w nagraniu:
skrzypce: Kornelia Grądzka, wiolonczela: Marianna Sikorska, trąbka: Łukasz Korybalski, klarnet, saksofon, klarnet basowy: Oliwier Andruszczenko, kontrabas, gitara basowa: Maciej Szczyciński, perkusja: José Manuel Albán Juárez, pianino: Natalia Czekała
Występują: Georgi Angiełow, Katarzyna Brzozowska, Damian Kamiński, Krzysztof Kozak, Maciej Owczarzak, Elżbieta Pejko, Izabela Zachowicz
Inspicjent: Jacek Poniński
Artykuł powstał we współpracy z Teatrem Lalek Guliwer.
